top of page

Ледастаў і крыгаход у Налібоцкай пушчы

  • Writer: Vadim Sidorovich
    Vadim Sidorovich
  • Mar 21, 2021
  • 2 min read

Updated: Jan 15, 2023

Сааўтар Ірына Ратэнка


Калісці, яшчэ здаецца ня гэтак даўно ледастаў і вясенні крыгаход на рэках быў звычайнай з'явай цалкам у Беларусі й у Налібоцкай пушчы ў прыватнасці. Гэтаму амаль ніхто не здзіўляўся й асоба ніхто гэтым не захапляўся. Гэтак жа мы й самі. Насамрэч, мы шмат карысталі ледзяное покрыва ў зоалягічных вандроўках, але ставіліся да гэтага як да нечага звычайнага, таго што заўжды ў пэўны час будзе. Адылі, з паступовым пацяпленьнем клімату ў 2000-х гадох у Беларусі зімы станавіліся ўсё менш сьцюдзёнымі, а таму значны ледастаў і веснавы крыгаход сталі драбнець, а то й увогульле зьнікаць.


Але гэтаю зімою, якая пачалася ў Налібоцкай пушчы з другой паловы студзеня ўсё было па-ранейшаму. К сярэдзіне студзеня й у лютым на рэках і каналах Налібоцкай пушчы ўсталявалася амаль што суцэльнае трывалае ледзяное покрыва. І вось цяперака мы гэта ўсё, што ўлучана з лёдам на рэках і іншых вадаёмах надта закаштавалі.  Як заўжды тое бывае, што пачынаеш надта нешта каштаваць менавіта тады, калі гэта нешта губляеш.


Гэтаю зімою надта зручна й захапляльна было хадзіць па тым паўсюдным лёдзе, які даваў спрамогу завітаць у звычайна недасягальныя куткі водна-багенных нетраў Налібоцкай пушчы. Як і людзі, па лёдзе шмат ходзяць і зьвяры. Таму як крочыш па скутай лёдам рэчцы альбо каналу, то ўвесь час трапляеш разнастайныя тропы сысуноў то бок зьвяроў. Гэтаю зімою павандравалі мы па тых ільдах шмат і з вялікай цікавасьцю. Асабліва часта даводзілася хадзіць па Вольцы блізу Навусьці, дзе мы мешкаем. Нават дзяцей бралі пахадзіць і пакоўзацца па тым лёдзе.

На Вольцы блізу Навусьці.

Бясьпечна хадзіць па лёдзе на рэках і каналах – гэта нялатвы навык і адмыслоўства. Мы вучым сыноў гэтаму пры кожнай магчымасьці (прынамсі сына Вінцэся, які мае схільнасьць да прыроды), бо ў школе і ўнівэрсытэце на гэтакае аддаецца ня досыць увагі. Дзеля спраўнай хады па лёдзе трэба шмат ведаць, як цячэ і замярзае вада ў рэчцы або канале. Таксама трэба ведаць, дзе небясьпечная магутная плынь, як далёка абыходзіць стрыжаня, дзе і як хутка ўтвараецца пусталёдка ў залежнасьці ад хады надвор'я. Трэба ведаць лядовыя гукі, то бок якія з іх бясьпечныя, а якія не. Тое самае з утварэньнем наледзі, лёдавых шчылін і ападзеньня лёду.


У Налібоцкай пушчы на лёдзе па замёрзлым рэчкам і каналам заўжды трапляецца шмат зьвярыных тропаў.


На асушальных каналах у ледастаў ва ўрочышчы Валасень.


Абмярзаньне паверхні вады ў мароз на Нёмне каля мосту ў Панямоні.

Нёман скуты лёдам каля мосту ў Любчы.


Абмярзаньне паверхні вады ў мароз на Бярэзіне ва ўрочышчы Дразды.


Скутая лёдам Бярэзіна ў тым жа мейсцы.

Скутае лёдам абалоннае азяро (старарэчча) Бярэзіны ва ўрочышчы Дразды.


Ледастаў на былых торфараспрацоўках ва ўрочышчы Гала Балота.

Неман перад крыгаходам блізу Мікалаева (паўднёва-заходнія ваколіцы Налібоцкай пушчы).

Крыгаход на Нёмне ў тых жа мясьцінах.


Бярэзіна перад крыгаходам ва ўрочышчы Дразды.


 
 
 

1 Comment


Stanisław Karlik
Stanisław Karlik
Apr 25, 2021

Zima w Puszczy Nalibockiej 2020/21 jakiej dawno nie było. Ludzie trochę zdziwieni, a stary Niemen jak płynął tak płynie...

Like

Join our mailing list

© 2018-2023 by Irina Rotenko & Vadim Sidorovich. All photographs appearing in the site are the exclusive property of their owners and may not be copied or used in any way without the authors' permission.

bottom of page